LED verlichting heeft natuurlijk de voorkeur voor een Nul Energie Woning. Dus ik ben maar eens in die materie gedoken. Ik raakte al snel onder de indruk van voor mij nieuwe begrippen als lichtkleur, kleurechtheid, lumen, lux, wall-washing, spotlights, etc.
Ik raakte er ook al snel van overtuigd dat verlichting een van de meest onderbelichte.... onderwerpen is bij de bouw van een woning. We denken al snel dat je in elke ruimte maar voldoende spotjes of lichtpunten hoeft te hebben en dan met dimmers het juiste effect kunt bereiken. Maar.....hoeveel licht heb je echt nodig voor studeren, koken, werken, borrelen ? En als ze eenmaal hangen, kun je dan eigenlijk nog wel iets veranderen aan de maximale hoeveelheid licht mocht dat nodig zijn ? En zit (of sta......:-)) je niet in je eigen schaduw, of schijnt een spot je recht in de ogen als je in bed ligt, of in bad. En vooral, wordt de architectuur wel recht gedaan ? Hoeveel mooier had het kunnen zijn als net de juiste elementen eruit springen ? Te veel wordt gekeken naar de plaats van de spotjes (uitlijnen), maar het gaat eigenlijk vooral om de plaats waar het licht valt. Om nog maar niet te spreken van de mogelijkheden van verticale vlakbelichting waarbij niet alleen van boven naar beneden wordt verlicht, maar vooral ook verticale vlakken een mooie gelijkmatige belichting krijgen. Speciale "wallwasher-spots" zorgen middels lenzen voor een gelijkmatige verdeling van de lichthoeveelheid over een muur.
Net zozeer moet je ook niet te lichtzinnig...voor LED kiezen. Er zijn veel goede en mooie oplossingen op de markt, maar even zovele slechte en lelijke. Die laatste categorie heeft te veel invloed op de reputatie van LED. Met het juiste advies en de juiste kwaliteit (beide niet altijd makkelijk te vinden) kun je met LED perfect werken.
Begin maar met de volgende vooroordelen overboord te zetten : "LED licht is koud licht". Dat ligt er maar helemaal aan welke lichtkleur je kiest. Inderdaad was LED tot voor kort eigenlijk alleen beschikbaar in de lichtkleuren 3000-6000 Kelvin, waarbij 6000K keihard wit-blauw daglicht is en 3000K al warm wit werd genoemd. Maar een ouderwetse gloeilamp zit eerder op 2700K (extra warm wit) en dat is zelfs een beetje gelig. Inmiddels zijn er gelukkig ook LED bronnen met 2700K licht. MAAR, dan loopt wel de efficiency wat terug. Die wordt uitgedrukt in de hoeveelheid licht (in lumen) per Watt. De efficiency van een 6000K LED lamp is veel beter dan een van 2700K.
Een ander vooroordeel is dat de fabrikanten van verlichting nog niet klaar zijn voor LED. Dat was niet zo lang geleden misschien nog zo, maar inmiddels is het onzin. Alle grote lichtproducenten bouwen tegenwoordig LED's in vrijwel alle gangbare types, ter vervanging van gloeilampen en halogeen spotjes. Ze zullen wel moeten want gloeilampen worden verboden per 1 September 2012.
Ook armatuur-bouwers brengen LED armaturen uit in grote aantallen, ze lijken zich zelfs nauwelijks ergens anders mee bezig te houden. Nadeel van armaturen met een geïntegreerde lichtbron is dat je ze achteraf niet makkelijk kunt vervangen door zwaardere, lichtere of efficiëntere lichtbronnen. Dan moet meteen ook het armatuur vervangen worden. Wat dat betreft hebben gestandaardiseerde armaturen met uitwisselbare lichtbronnen (GU10, QR111, MR16 etc.) de voorkeur.
Ons lichtplan is bijna klaar. We zijn nu lichtelijk gespannen of het ook zo mooi wordt als we denken...
